Thống kê từ Cục Khí tượng thủy văn quốc gia cho biết trong tháng 10, cả nước ghi nhận 35 kỷ lục về mưa, trong đó có 20 kỷ lục về lượng mưa ngày và 15 kỷ lục về tổng lượng mưa tháng. Dự báo, tình hình mưa bão và áp thấp nhiệt đới trong tháng 11 có thể tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong đó, vào 6-7/11, cơn bão số 13 (Kalmaegi) đổ bộ, mang theo lượng mưa lớn.
Trong thông tin gửi các đơn vị phát điện và quản lý lưới điện về vận hành cung ứng điện, Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và Thị trường điện Quốc gia (NSMO) cho biết tình hình thời tiết diễn biến phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến vận hành hệ thống điện quốc gia.
Theo NSMO, do ảnh hưởng của bão số 13 và hoàn lưu sau bão, lượng nước đổ về các hồ thủy điện tăng mạnh. Vì vậy, 80 trong tổng số 122 hồ phải đồng loạt xả lũ, với tổng công suất phát điện lên tới 16.000 MW trong ngày 7/11. Cùng thời điểm, sản lượng điện gió cũng tăng mạnh, đạt 3.400–4.000 MW, cao hơn khoảng 2.000–3.000 MW so với những ngày trước. Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ điện lại giảm do ảnh hưởng của bão, một số phụ tải còn bị gián đoạn.
“Các yếu tố trên khiến hệ thống điện quốc gia xảy ra tình trạng thừa nguồn, quá tải diễn ra liên tục trong tháng 10-11 vừa qua”, NSMO cho biết. Để đảm bảo cân bằng cung – cầu và vận hành an toàn, đơn vị này phải liên tục theo dõi, điều chỉnh huy động các nguồn điện.
Doanh nghiệp cho biết họ buộc phải đưa ra những quyết định điều độ khó khăn, trong đó có việc giảm huy động cả các nhà máy thủy điện đang xả lũ và các nguồn năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời). Việc này nhằm đảm bảo vận hành an toàn hệ thống điện quốc gia và các nhà máy điện.
Trước đó, loạt doanh nghiệp điện gió ở Quảng Trị có văn bản gửi Bộ Công Thương, UBND tỉnh Quảng Trị, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và NSMO, kiến nghị hạn chế cắt giảm công suất phát điện. Theo các doanh nghiệp, giai đoạn tháng 10 đến tháng 2 là mùa gió tốt nhất, chiếm phần lớn sản lượng điện trong năm. Tuy nhiên, việc các nhà máy liên tục bị cắt giảm công suất (20-90%, có thời điểm tới 99%) đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của họ.
“Sản lượng trong tháng 10 bị cắt khoảng 50%, khiến doanh thu có thể giảm 10-20% nếu tình trạng này kéo dài đến cuối năm. Trong khi biên lợi nhuận thực tế chỉ còn 5-10%, khiến nhà đầu tư có nguy cơ không đủ khả năng trả nợ, duy trì vận hành dự án”, các doanh nghiệp này phản ánh.
Theo đó, họ kiến nghị Bộ Công Thương, UBND tỉnh Quảng Trị, NSMO và EVN xem xét giải pháp hạn chế việc cắt giảm công suất phát điện. Trường hợp bắt buộc, các doanh nghiệp đề nghị duy trì mức cắt giảm trung bình như các năm trước để đảm bảo kế hoạch tài chính, thu hồi vốn đầu tư.
Ngoài nguyên nhân thời tiết, NSMO cũng cho biết việc huy động các nguồn điện còn bị ảnh hưởng do Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia cắt điện trong ngày 9-10/11 để thi công các tuyến đường dây 220 kV Tương Dương – Đô Lương và Đô Lương – Nam Cấm. Đây là hạng mục lớn, phải cắt đồng thời 4 đường dây 220 kV, ảnh hưởng tạm thời đến phát điện của các nhà máy thủy điện khu vực Nghệ An, các nhà máy điện từ Lào.
Dự kiến đến tháng 12, các đơn vị sẽ tiếp tục thi công đấu nối trạm biến áp 500 kV Quảng Trị nhằm tăng khả năng nhập khẩu điện. Đồng thời, việc này giúp giải tỏa công suất các nguồn trong khu vực, đảm bảo cung cấp điện ổn định cho năm 2026 và những năm tiếp theo.
Theo dự báo của Cục Khí tượng Thủy văn, từ nay đến cuối tháng 12, Biển Đông có thể còn 3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới, trong đó 1-2 cơn có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam, gây mưa lớn và tác động đáng kể đến vận hành hệ thống điện quốc gia.
Phương Dung