Trong bối cảnh hàng triệu người Mỹ bị ảnh hưởng do Chương trình Hỗ trợ Dinh dưỡng Bổ sung (SNAP), hay còn gọi là tem phiếu thực phẩm, đình trệ từ ngày 1/11 vì hết ngân sách, Tran Huu Thuyen, chủ nhà hàng Việt Nam Monster Pho ở Oakland, California, đã quyết định tặng bữa ăn miễn phí cho trẻ em thuộc diện nhận trợ cấp, đồng thời giảm giá cho cha mẹ các em.
“Tôi biết cảm giác đó của mấy đứa nhỏ, khi nhìn cha mẹ, thấy họ muốn cho mình tất cả mà không có tiền để làm vậy”, Thuyen, 41 tuổi, có mẹ là người gốc Việt di cư sang Mỹ, nói. Anh kể mẹ mình từng phải làm 5 công việc và dựa vào trợ cấp SNAP để có thức ăn nuôi gia đình.
Thuyen cho biết nhà hàng Monster Pho đã mất 30% doanh thu trong 6 tháng qua do thuế quan, chính sách hạn chế nhập cư, và thực khách thắt chặt chi tiêu. Anh cho biết đó là lý do anh miễn phí bữa ăn cho trẻ nhỏ, nhưng chỉ giảm giá 25% cho cha mẹ, để nhà hàng không bị phá sản.
Để được hưởng hỗ trợ của nhà hàng, cha mẹ mang theo con nhỏ tới Monster Pho cần xuất trình thẻ SNAP. Chính sách này sẽ được nhà hàng áp dụng cho đến khi chương trình SNAP được nối lại.
Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) ngày 3/11 thông báo chi một nửa trợ cấp SNAP trong tháng 11, tuy nhiên, quá trình tính toán để cấp ngân sách đến thẻ của người hưởng có thể mất “từ vài tuần đến vài tháng”. USDA cũng không làm rõ sẽ ứng phó thế nào nếu chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài qua tháng 11.
Thuyen cho biết khoảng thời gian được người Mỹ giúp đỡ những thập kỷ trước khiến anh ấp ủ mong muốn đền đáp khi mở nhà hàng Monster Pho năm 2014. Khi đại dịch Covid-19 hoành hành, Monster Pho đã cung cấp khoảng 30.000 suất ăn khắp Oakland và các vùng lân cận. Họ còn cấp cà phê miễn phí cho các nhân viên y tế.
Thuyen cũng trồng một vườn rau nhỏ bên ngoài nhà hàng để người cao tuổi có thể đến hái rau tươi. “Khi nhập rau củ về quán, tôi đều để lại khoảng 1/4 và đặt trước nhà hàng để người dân trong khu có thể đến lấy, không cần phải ra siêu thị”, Thuyen nói.
Hiện có khoảng 5,4 triệu người nhận trợ cấp SNAP ở California. Tại Los Angeles, nhà hàng Bé Ù Viet Street Food cũng thông báo trên mạng xã hội đang áp dụng chính sách “trả tiền tùy tâm” cho những người khó khăn.
“Chúng tôi chào đón mọi người tại thành phố đang gặp khó khăn về thực phẩm ghé quán. Tất cả chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua thời điểm này”, đầu bếp Uyen Le viết.
Tại hạt Harris, bang Texas, Nhan Ngo, đồng sở hữu nhà hàng Petit Beignets & Tapioca, cũng đang tất bật chuẩn bị bánh sandwich để phát cho những người phụ thuộc vào trợ cấp SNAP.
Hơn 350.000 hộ gia đình ở Houston đang bị ảnh hưởng khi chương trình SNAP đình trệ. Giống với Thuyen ở California, Ngo quyết định hỗ trợ cộng đồng vì “mong muốn đền đáp”.
“Mẹ tôi di cư đến Mỹ chỉ với bộ quần áo trên người, nhưng trợ cấp nhận được từ chính phủ Mỹ đã giúp bà gây dựng cuộc sống ở đây. Với những gì đang diễn ra, tôi cảm thấy cộng đồng cần tiếp tục những gì chính phủ bỏ dở”, anh nói, cho biết mục tiêu là phân phát 1.000 bánh sandwich cho người khó khăn.
Người nhận cần xuất trình giấy tờ chứng minh đang thụ hưởng SNAP, sau đó mọi thành viên trong gia đình họ đều sẽ nhận được bữa ăn, gồm đồ ăn nhẹ, trái cây, nước ép, tất cả đều do người dân trong cộng đồng quyên góp. Chỉ trong một ngày, chiếc ghế dài trong quán đã đầy ắp thực phẩm được gửi đến.
Các phần quà, thực phẩm hỗ trợ vẫn tiếp tục đổ về. Halley Campbell, sống gần quán, đã lập tức mang đồ ăn đến khi hay tin nhà hàng nhận quyên góp. “Tất cả chúng ta đều cần được giúp đỡ, theo cách này hay cách khác”, cô nói.
Nhà hàng Petit Beignets & Tapioca sẽ tiếp tục phân phát thực phẩm cho người thụ hưởng SNAP vào mỗi thứ Bảy trong tháng 11. “Có rất nhiều người đang nghỉ việc, làm không lương, SNAP thì đóng băng, không ai biết điều gì xảy ra, nên tôi làm sandwich, để ít nhất họ cũng có một bữa ăn. Tôi ở đây, sẵn sàng. Có rất nhiều người cũng sẵn sàng giúp đỡ”, Ngo bày tỏ.
Lòng hảo tâm của các chủ quán gốc Việt khiến truyền thông địa phương chú ý. Tin tức về các bữa ăn thiện nguyện của Monster Pho tại Oakland đang lan truyền nhanh chóng.
Thuyen kỳ vọng điều này sẽ truyền cảm hứng cho các nhà hàng khác tham gia. Trong tháng 11, Monster Pho còn tổ chức chương trình quyên góp đồ chơi thường niên “Phở the Kids”.
“Các phụ huynh có thể vẫn không đủ tiền mua đồ chơi cho con ngay cả khi SNAP được nối lại. Họ phải lựa chọn giữa thức ăn, tiền thuê nhà hay một món đồ chơi”, Thuyen nói, nhớ lại hồi nhỏ khi anh từng đứng bên ngoài nhà thờ cùng mẹ trong giá lạnh chỉ để nhận một món đồ chơi.
“Là người nhập cư, tôi rất biết ơn, không phải ai cũng may mắn như tôi, có cơm ăn áo mặc, có mái nhà che mưa nắng. Nếu mỗi người có thể san sẻ một chút gì đó, ta có thể giúp ai đó vượt qua thêm được một ngày, hoặc làm ngày mới của họ tươi sáng hơn”, anh bày tỏ.
Đức Trung (Theo CNN, AsAmNews, KHOU 11, AP)