Chiều 17/11, Quốc hội thảo luận dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật liên quan đến an ninh, trật tự, trong đó có Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Dự thảo quy định ôtô kinh doanh vận tải từ 8 chỗ trở lên phải lắp thiết bị giám sát hành trình và ghi nhận hình ảnh người lái xe, hình ảnh trong khoang hành khách.
Bộ trưởng Công an Lương Tam Quang cho biết quy định nhằm phòng ngừa vi phạm pháp luật, bảo đảm an ninh, an toàn xã hội và bảo vệ hành khách trên xe. “Dữ liệu ghi nhận sẽ được bảo vệ nghiêm ngặt, hành vi sử dụng sai phạm đều bị xử lý”, Bộ trưởng nói.
Theo ông, việc ghi hình chỉ áp dụng với khoang hành khách – không gian công cộng – và không điều chỉnh đối với khoang riêng tư hay xe không hoạt động vì mục đích công cộng. Cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động kỹ lưỡng trước khi hoàn thiện quy định.
Trước đó, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (đoàn Lạng Sơn) cho rằng hình ảnh hành khách là dữ liệu cá nhân nhạy cảm, ở nhiều quốc gia được bảo vệ rất chặt chẽ về mục đích sử dụng, thời gian lưu trữ và phạm vi truy cập. Dù dự thảo đã quy định về thu thập, lưu trữ và bảo đảm an toàn dữ liệu, nhưng bà cho rằng vẫn còn khoảng trống quan trọng là chưa xác định rõ ai có quyền truy cập, truy cập trong điều kiện nào, cơ chế kiểm soát ra sao và nguyên tắc cấm chia sẻ dữ liệu ngoài phạm vi pháp luật cho phép.
Bà lo ngại khoảng trống này có thể dẫn tới lạm dụng, sử dụng dữ liệu sai mục đích hoặc chia sẻ trái phép hình ảnh hành khách, ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Vì vậy nữ đại biểu đề nghị dự thảo quy định rõ việc thu thập, lưu trữ, khai thác và chia sẻ dữ liệu, trong đó có hình ảnh khoang hành khách, phải phục vụ đúng mục đích bảo đảm trật tự an toàn giao thông và xử lý vi phạm, đúng thẩm quyền, được kiểm soát chặt chẽ, và không được sử dụng hay cung cấp ngoài phạm vi pháp luật cho phép.
Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho rằng cần đánh giá tác động đầy đủ vì quy định này liên quan trực tiếp đến quyền nhân thân. Ông đề nghị khảo sát thực tiễn, lấy ý kiến rộng rãi và làm rõ lý do cần thiết phải lắp thiết bị ghi hình trong khoang hành khách.
Trao đổi với báo chí, TS Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, dẫn số liệu từ các vụ tai nạn cho thấy nhiều trường hợp xảy ra do vi phạm quy tắc cơ bản của lái xe, trong đó có những vụ nghiêm trọng liên quan đến xe khách, xe tải và xe dưới 8 chỗ. Việc lắp camera giám sát tài xế ở nhóm xe lớn thời gian qua đã giúp phát hiện hàng trăm hành vi nguy hiểm, góp phần phòng ngừa tai nạn.
Ông cho rằng mở rộng yêu cầu lắp camera cho xe kinh doanh vận tải dưới 8 chỗ là cần thiết, giúp quản lý hành vi lái xe, cung cấp bằng chứng khi xảy ra sự cố và nâng cao an toàn giao thông.
Sơn Hà