Hai ngày trước, trong góp ý dự thảo Nghị định chính sách tiền lương, chế độ phụ cấp với nhà giáo, Bộ Nội vụ cho rằng đề xuất áp dụng hệ số lương đặc thù 1,25 với giáo viên mầm non, 1,15 với giáo viên phổ thông là không có cơ sở chính trị, pháp lý. Việc này có thể phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương hiện hành trong khi cộng cả phụ cấp thâm niên (5% sau 5 năm công tác, mỗi năm sau tăng 1%) và ưu đãi (25-70%), lương giáo viên đã cao nhất trong các ngành sự nghiệp.
Trả lời VnExpress ngày 14/11, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục, cho biết Bộ Giáo dục và Đào tạo bảo lưu quan điểm, và sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định về hệ số lương đặc thù cho nhà giáo để trình Chính phủ.
Cụ thể, ông Đức cho rằng hệ số lương đặc thù với giáo viên là giải pháp chính sách có căn cứ chính trị và pháp lý.
Bởi gần 30 năm qua, chủ trương “lương của nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp” và ngoài lương, nhà giáo “có thêm phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng” luôn được xác định là nhiệm vụ, giải pháp nhất quán trong các Nghị quyết, Kết luận của Đảng và Luật Nhà giáo.
Gần nhất, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị hồi tháng 8 cũng nêu “có chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội cho nhà giáo”.
Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định lương giáo viên chưa cao nhất như chủ trương nói trên.
Phân tích, ông Đức nói quy định lương nhà giáo được xếp cao nhất trong các ngành sự nghiệp là so với “thang bậc lương”, chứ không bao gồm các loại phụ cấp như cách tính của Bộ Nội vụ.
Trong khi đó, thang lương của giáo viên hiện thấp hơn hầu hết ngành, nghề khác. Chỉ 12% trong số 1,6 triệu nhà giáo được xếp lương theo bậc A1 – A2.1 – A3, tương đương 5,48 đến 18,7 triệu đồng một tháng. Nhưng gần như 100% viên chức ngành y tế, xây dựng, giao thông vận tải, tư pháp, văn hóa – thể thao, khoa học công nghệ, thông tin truyền thông đang ở ba mức này.
Tính ở thang lương cao nhất là nhóm A3, chỉ 1,17% giáo viên được hưởng (gần 14.000 người), nhưng những ngành khác đều có khoảng 10%.
Đặc biệt, nhóm giáo viên mầm non được xếp vào thang lương thấp nhất, gồm A0 – A1 – A2.2 (tương đương 4,9 – 15,9 triệu đồng mỗi tháng), nhưng phải làm việc trong môi trường nặng nhọc.
“Nhìn vào cách xếp lương này, chúng ta chưa thấy nghề giáo là nghề thực sự cao quý, được xã hội tôn vinh”, ông Đức nói.
Cục trưởng nhà giáo cũng cho rằng hoạt động nghề nghiệp của giáo viên dường như đang được nhìn nhận là “đơn giản” hơn so với các ngành khác, trong khi thực tế “sự nghiệp trồng người” đòi hỏi họ phải tận tâm, yêu nghề, yêu trò, có kiến thức sâu rộng, kỹ năng sư phạm, năng lực cập nhật liên tục…
Với đặc thù lao động đặc biệt, tạo ra sản phẩm tri thức và lực lượng có trình độ cao, đảm đương vai trò “quyết định tương lai của dân tộc” như Nghị quyết 71 đề cập, việc có hệ số đặc thù để lương nhà giáo cao nhất là phù hợp với vai trò, vị thế và trách nhiệm của họ.
“Đây không phải là một ân huệ, mà là đãi ngộ xứng đáng cho nhà giáo”, ông Đức nhấn mạnh.
Hệ số này cũng không phá vỡ thiết kế hệ thống tiền lương, bởi cách tính lương giáo viên vẫn sử dụng thang bậc lương chung cho viên chức, chỉ thêm hệ số đặc thù để “lương của nhà giáo được xếp cao nhất”.
Cụ thể: Lương giáo viên = Lương cơ sở x Hệ số lương hiện tại x Hệ số lương đặc thù.
Ngoài ra, hệ số đặc thù không dùng để tính phụ cấp.
Ông Đức cho biết “hệ số lương đặc thù” nhận được sự đồng tình, ủng hộ của nhiều cơ quan, cá nhân, đội ngũ nhà giáo. Do đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định này, đồng thời phối hợp Bộ Tài chính để tính toán, xác định tính khả thi về ngân sách (dự kiến hơn 1.650 tỷ đồng mỗi tháng).
Giáo viên hiện là nhóm hưởng lương ngân sách đông nhất trong khối sự nghiệp với 1,05 triệu người, chừng một nửa biên chế viên chức cả nước.
Ngoài lương, họ được hưởng hai khoản phụ cấp chính là phụ cấp thâm niên, ưu đãi nghề. Năm ngoái, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết sau khi cộng các khoản, lương thực nhận của thầy cô khoảng 6,6 đến 30 triệu đồng một tháng.
Tuy nhiên, phần lớn giáo viên mầm non, nhóm chiếm khoảng 25% đội ngũ, chỉ nhận 5,8-18,5 triệu đồng. Theo nhiều chuyên gia, đây là vướng mắc lớn nhất. Yêu cầu ở bậc này là tốt nghiệp cao đẳng (trước năm 2020 là trung cấp), nên giáo viên luôn được xếp ở những bậc lương thấp, trong khi công việc được đánh giá là nặng nhọc.
Hiện, trong khoảng 100.000 biên chế giáo viên chưa tuyển được, gần một nửa đến từ nhóm mầm non.
Thanh Hằng