Trên chuyến xe đi công tác, quãng đường 200 km nhưng người đồng nghiêp năm nay 37 tuổi của tôi chứ chốc chốc lại giở điện thoại ra xem giờ. Trong balo, những chiếc hộp nhựa đựng thuốc được chia sẵn.
Anh cho biết mỗi ngày phải uống ba loại thuốc trị các vấn đề liên quan dạ dày, huyết áp… Cứ cách 3 tiếng là uống một loại thuốc. Rồi anh than thở, ở tuổi lẽ ra còn đầy năng lượng, anh sống như người hưu trí, ăn phải chọn món, uống phải dè chừng, đi du lịch, đi công tác cũng phải mang theo thuốc.
Đời người gói gọn trong bốn chữ sinh – lão – bệnh – tử. Nhưng lạ thay, nhiều người chưa lão nhưng đã có bệnh, không còn theo trình tự của tạo hóa nữa. Rồi anh tâm sự, bảo chắc cho gen di truyền vì bố mẹ anh cũng mắc các bệnh khi vừa 50, uống thuốc liên tục cho đến cuối đời.
Tôi hỏi anh có nhậu không, có thức khuya không, có hút thuốc lá không, vận động và ăn uống thế nào? Anh bảo đều có hết, đã từng đối xử tệ bạc với cơ thể mình trong suốt những năm tháng trước 30 tuổi.
Thật ra, cơ thể con người có giới hạn, và mỗi lần ta chọn thức khuya, bỏ bữa sáng, ăn đồ chiên rán, uống ít nước, là một lần ta bào mòn giới hạn ấy. Cái giá của sự buông thả không chỉ là bệnh tật, mà là nỗi mệt mỏi triền miên.
Người Việt hiện nay có tuổi thọ trung bình khoảng 74 tuổi nhưng có đến 10 năm cuối phải sống chung với bệnh tật. Nghĩa là ta đã sống lâu hơn, nhưng không khỏe hơn. Một phần đáng kể của đời sống đang bị đánh đổi bằng thuốc men, bệnh viện và nỗi lo bệnh nền, bệnh mãn tính.
Nếu như bệnh tật kiểu “trời kêu ai nấy dạ” thì phụ thuộc hoàn toàn vào số mệnh, nhưng điều đáng nói là có những bệnh mà căn nguyên của nó bắt đầu từ thói quen, cách sống và sinh hoạt hàng ngày. Nó đến những bữa ăn, ly nước ngọt, thói quen nhậu nhẹt vô độ, thức khuya, ăn vội, sống gấp.
Việc người mới ngoài 30 đã uống thuốc dạ dày, huyết áp, mỡ máu không còn lạ. Nhiều người cho rằng sống mà phải kiêng khem, nền nếp kỷ luật là mất vui, nên cứ “thoải mái đi, bệnh tính sau”.
Nhưng giờ đây cái “sau” ấy đang đến sớm, và nếu đến đúng “quy trình”, nó khiến tuổi thọ 74 năm kia trở nên mong manh, người ta sống lâu, nhưng không khỏe, không vui.
Chúng ta cần thay đổi cách nghĩ, cách sống, cách làm việc… để nửa đời sau ít phải vật lộn với bệnh tật. Một đất nước khỏe mạnh không chỉ cần con số tuổi thọ cao, mà cần số năm sống khỏe mạnh cao hơn.
Kim Long