Chiều 11/11, tại phiên thảo luận tổ về dự án Luật sửa đổi ba luật Tiếp công dân, Khiếu nại và Tố cáo, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng kể trong thời gian làm lãnh đạo địa phương, ông gặp nhiều trường hợp khiếu nại kéo dài qua nhiều năm dù cơ quan chức năng đã giải quyết đúng quy trình. Một số người liên tục gửi đơn hoặc yêu cầu xử lý cán bộ tiền nhiệm, khiến công tác tiếp công dân gặp khó khăn. “Lần nào Bí thư, Chủ tịch tỉnh tiếp dân cũng gặp lại họ, khuyên răn thế nào cũng không dừng được”, ông kể.
Theo Bộ trưởng, dự luật lần này “đã có hơi thở thực tiễn”, song cần bổ sung quy định về trách nhiệm của người khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Cụ thể, với những vụ việc đã được giải quyết đúng pháp luật nhưng công dân vẫn cố tình khiếu nại lặp lại, cơ quan có thẩm quyền cần được phép lập biên bản và từ chối tiếp nhận, tránh khiếu nại kéo dài, gây lãng phí nguồn lực.
Về Luật Tố cáo, ông Thắng nhận xét dự thảo đã quy định quyền tố cáo và thời hạn giải quyết, nhưng chưa làm rõ thời hiệu gửi đơn lần hai khi người tố cáo không đồng ý với kết quả giải quyết lần đầu. Ông đề nghị quy định người tố cáo chỉ được gửi đơn lần hai trong 30 ngày kể từ khi nhận kết quả; trường hợp có lý do khách quan hoặc bất khả kháng có thể kéo dài tối đa 60 ngày. Quá thời hạn này, cơ quan cấp trên có thể từ chối thụ lý, trừ khi xuất hiện chứng cứ, tài liệu mới làm thay đổi bản chất vụ việc.
Xác thực danh tính người tố cáo là cần thiết
Phó chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh Lâm Đồng Bố Thị Xuân Linh đồng tình với quy định xác thực danh tính công dân qua hệ thống định danh điện tử quốc gia, nhằm ngăn chặn tình trạng khiếu nại, tố cáo nặc danh, nhất là trong thời điểm chuẩn bị Đại hội Đảng. Bà đề nghị Chính phủ bổ sung quy định về bảo mật, lưu trữ và quản lý dữ liệu tiếp công dân trực tuyến để tránh rò rỉ thông tin cá nhân.
Theo bà Linh, tình trạng khiếu kiện vượt cấp, đông người đã giảm, song việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cơ sở vẫn còn hạn chế. Nhiều người dân vùng sâu chưa hiểu rõ quy định pháp luật, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai. Một số cán bộ cấp xã kiêm nhiệm nhiều việc, thiếu kiến thức và kỹ năng, khiến việc xử lý đơn thư đôi khi thiếu chính xác, còn chuyển lòng vòng, không đúng thẩm quyền.
Bà đánh giá cao việc dự thảo bổ sung hình thức tiếp công dân trực tuyến, giúp người dân ở xa thuận lợi hơn, giảm chi phí đi lại, thời gian chờ đợi và tăng tính minh bạch. Tuy nhiên, quy định Chủ tịch UBND cấp xã phải trực tiếp tiếp công dân ít nhất hai ngày mỗi tháng cần được gắn với chế tài cụ thể, vì một số nơi còn thực hiện hình thức. Bà đề nghị đưa tiêu chí này vào đánh giá, xếp loại hằng năm của người đứng đầu.
Nữ đại biểu cũng kiến nghị Chính phủ đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho công tác tiếp công dân, bảo đảm không gian riêng tư, nhất là ở những địa phương phải dùng chung trụ sở với Mặt trận Tổ quốc hoặc các đoàn thể. Bà đề xuất tăng cường thanh tra, giám sát việc tiếp công dân, giải quyết đơn thư ở cơ sở, đặc biệt các vụ liên quan đất đai, bồi thường, giải phóng mặt bằng, để hạn chế khiếu nại phát sinh.
Quốc hội dự kiến thảo luận dự luật tại hội trường ngày 4/12 và xem xét thông qua vào ngày 11/12.