Khi thuốc Mounjaro ra mắt thị trường Ấn Độ vào đầu năm nay, Shyamanthak Kiran, nhà giao dịch tài chính 27 tuổi, là một trong những bệnh nhân đầu tiên dùng thử. Từng vật lộn với bệnh suy giáp, anh không kỳ vọng nhiều nhưng đã giảm được toàn bộ hơn 27 kg trong 6 tháng. “Cuộc vật lộn kéo dài hai năm đã kết thúc và tôi không thể hạnh phúc hơn”, anh chia sẻ với NBC News.
Câu chuyện của Kiran phản ánh một xu hướng đang bùng nổ. Người Ấn Độ thừa cân, béo phì, đang tìm đến các loại thuốc như Mounjaro, vốn cũng dùng trị tiểu đường, như một giải pháp để lấy lại vóc dáng nhanh chóng.
Theo công ty nghiên cứu thị trường dược phẩm Pharmarack, Mounjaro đã trở thành thuốc bán chạy nhất (tính theo giá trị) kể từ khi được phê duyệt vào tháng 3, với doanh số tháng 10 đạt hơn 11 triệu USD.
Nhu cầu về semaglutide (hoạt chất của Mounjaro và Ozempic) tăng vọt ngay cả trước khi Ozempic được phê duyệt. Tiềm năng thị trường có thể còn bùng nổ hơn khi bằng sáng chế semaglutide hết hạn vào tháng 3 tới, mở đường cho các phiên bản thuốc gốc giá rẻ được sản xuất tại “gã khổng lồ” dược phẩm này.
Tuy nhiên, sự bùng nổ của các loại thuốc khiến giới chức và bác sĩ lo ngại. Hồi tháng 8, Bộ trưởng Khoa học Trái đất Ấn Độ Jitendra Singh cảnh báo về “sự lan truyền thông tin sai lệch” qua “các chế độ ăn kiêng theo mốt”, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc can thiệp lối sống như tập yoga.
Semaglutide và tirzepatide là các chất chủ vận GLP-1, hoạt động bằng cách điều chỉnh đường huyết và làm chậm quá trình thức ăn đi qua dạ dày, từ đó kiềm chế cơn đói. Các bác sĩ lo ngại nhiều người coi đây là “lối tắt” mà bỏ qua việc thay đổi thói quen sinh hoạt.
Ấn Độ, quốc gia đông dân nhất thế giới, có hơn 100 triệu người mắc bệnh tiểu đường (gần 10% dân số trưởng thành), được truyền thông ví von “thủ đô tiểu đường” của thế giới. Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy thêm 135 triệu người đang ở giai đoạn tiền tiểu đường. Tình hình đang xấu đi khi tầng lớp trung lưu chuộng ăn nhiều thực phẩm giàu chất béo, nhiều đường và ít vận động. “So với một thập kỷ trước, ngày càng có nhiều người ở độ tuổi cuối 20 và đầu 30 được chẩn đoán mắc bệnh”, Saurav Shishir Agrawal, bác sĩ tại Bệnh viện Medanta, cho biết.
“Họ chỉ yêu cầu chúng tôi kê thuốc”, nhà nội tiết học ở Noida này nói thêm. “Nhưng thuốc chỉ hoạt động tốt hơn khi bạn kết hợp chúng với thay đổi lối sống”.
Chi phí cũng là một rào cản. Một liệu trình Mounjaro hàng tháng có thể tốn tới 250 USD, tương đương mức lương trung bình ở nhiều vùng. Nhưng với tầng lớp giàu có hơn, rào cản lại là tâm lý sợ tiêm. Bác sĩ Tribhuvan Gulati ở trung tâm Delhi kể ông phải giữ bút tiêm mẫu trong ngăn kéo để minh họa cho bệnh nhân thấy nó dễ sử dụng.
Chính sự dễ dàng này lại khiến các bác sĩ lo lắng. “Nếu nhìn vào nguyên nhân béo phì ở Ấn Độ, 90% là do lối sống”, bác sĩ Anoop Misra, Chủ tịch Trung tâm Tiểu đường, Béo phì và Cholesterol Fortis, khẳng định. “Chế độ ăn uống hiện nay hoàn toàn mất cân bằng”.
Bác sĩ Gulati cho biết các tác dụng phụ tiềm ẩn về đường tiêu hóa (vốn dẫn đến nhiều vụ kiện chống lại các nhà sản xuất GLP-1 ở Mỹ) khiến một số bệnh nhân chùn bước. Nhưng những người khác “vẫn ổn với việc tiếp tục dùng thuốc suốt đời vì họ biết mình không thể tự kiểm soát”.
Những bệnh nhân tiểu đường như Moinak Pal, người có tình trạng kháng insulin cao, nói rằng thuốc GLP-1 là cách dễ nhất để giảm cân. “Tôi đã bị miệt thị ngoại hình từ khi còn nhỏ”, Moinak Pal, 34 tuổi, một nhà báo ở Noida, chia sẻ. Anh cho biết giảm cân bằng phương pháp truyền thống là “cực kỳ khó khăn” và thuốc GLP-1 là cách dễ nhất.
Bác sĩ Misra cho rằng một phần của vấn đề là lối sống ở các khu đô thị rộng lớn và tắc nghẽn của Ấn Độ, nơi việc đi lại có thể mất tới 4 giờ cả đi lẫn về. Khi về đến nhà, các ứng dụng có thể giao mọi thứ, từ thực phẩm đến quần áo, đến tận cửa nhà họ trong vài phút. “Họ muốn các giải pháp nhanh gọn mà không cần ăn kiêng hay tập thể dục hàng ngày”, ông nói về một số bệnh nhân. “Kết quả là bệnh tiểu đường ở khắp mọi nơi”.
Nhưng cũng có những người thay đổi. Ông Rajendra Nath Dixit, 66 tuổi, sau ca phẫu thuật tim, đã chuyển sang dùng Rybelsus (semaglutide dạng uống), tập thể dục và ăn uống lành mạnh hơn. Cựu nhân viên ngân hàng đang chi 11.000 rupee (125 USD) mỗi tháng cho Rybelsus nhưng đã có thể ngừng sử dụng insulin. “Tôi cảm thấy rất tốt, rất nhẹ nhõm. Cuộc sống của tôi đã hoàn toàn thay đổi”, ông nói.
Bình Minh (Theo NBC News)