Thạc sĩ, bác sĩ Dương Ngọc Hưng, Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cảnh báo tiếp xúc gần gũi với vật nuôi trong thai kỳ tiềm ẩn nhiều rủi ro sức khỏe cho cả người mẹ và thai nhi.
Nhiễm ký sinh trùng
Một trong những mối lo ngại lớn nhất đối với thai phụ khi tiếp xúc thú cưng là nguy cơ nhiễm Toxoplasma gondii – ký sinh trùng thường có trong phân mèo. Nếu mẹ bầu dọn khay vệ sinh mèo, tiếp xúc đất nhiễm phân mèo hoặc ăn thực phẩm nhiễm mầm bệnh (thịt sống, chín tái) dễ nhiễm Toxoplasma.
Bác sĩ Hưng cho hay nhiễm Toxoplasma trong thai kỳ có thể gây hậu quả nghiêm trọng như sảy thai, thai chết lưu, sinh non hoặc khiến trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh… Nguy cơ cao lây nhiễm cao nhất ở 3 tháng đầu thai kỳ.
Các loại ký sinh trùng đường ruột như Toxocara canis (giun đũa chó mèo), Ancylostoma (giun móc), vi khuẩn Campylobacter, Salmonella trú ngụ trong đường ruột của chó, mèo, thải ra ngoài qua phân. Mầm bệnh có thể bám dính trên móng vuốt và lông. Từ đây, chúng có thể bám vào tay, quần áo và xâm nhập vào cơ thể mẹ bầu qua đường miệng.
Mắc bệnh lây truyền qua da
Thai phụ có hệ miễn dịch yếu, dễ bị tổn thương bởi các bệnh lây qua da như nấm da, ghẻ, viêm da. Mẹ bầu bị cắn, trầy xước hoặc tiếp xúc với máu hoặc nước bọt của mèo nhiễm virus Bartonella henselae có thể sưng đau ở vùng bị cắn, sốt, viêm nhũ hoa, trường hợp nặng gây ra các vấn đề về bệnh tim mạch và hệ thống thần kinh.
Nguy cơ dị ứng và bệnh hô hấp
Thai phụ từng nuôi thú cưng lâu năm nhưng khi mang thai lại xuất hiện tình trạng dị ứng, hắt hơi, nghẹt mũi, ho kéo dài. Nguyên nhân là do hormone thai kỳ khiến niêm mạc mũi họng nhạy cảm hơn với các dị nguyên như lông, nước bọt, vảy da của động vật.
Mẹ bầu tiếp xúc thường xuyên với chim vẹt nhiễm virus bị nhiễm Chlamydia psittaci cũng có nguy cơ mắc bệnh viêm phổi. Nhiễm trùng xảy ra do hít phải phân khô, dịch tiết đường hô hấp, bụi lông vũ, vết cắn của chim.
Bệnh dại
Virus dại có trong nước bọt động vật, lây qua vết cắn, cào hoặc vết trầy xước trên da. Bệnh dại rất nguy hiểm, sau khi nhiễm bệnh virus sẽ nhân lên nhanh chóng tại vết thương và di chuyển, lan rộng lên thần kinh trung ương. Hiện, bệnh chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu nào. Nếu không được chữa trị kịp thời, bệnh dẫn đến suy hô hấp, suy tim, tử vong.
Bệnh Lyme
Bệnh xuất phát từ một loại vi khuẩn lây qua vết cắn của bọ ve bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng giống với cúm như phát ban, gây đau khớp, mệt mỏi, yếu cơ. Mẹ bầu có nguy cơ cao mắc bệnh này nếu thú cưng có bọ ve.
Bệnh do virus LCMV
Các loài gặm nhấm như hamster, chuột lang… chứa Lymphocytic choriomeningitis virus (LCMV). Mẹ bầu có thể nhiễm virus nếu bị cắn hoặc tiếp xúc nước tiểu, chất thải, bụi trong chuồng. LCMV gây ra các triệu chứng giống cúm như sốt, đau nhức cơ, mệt mỏi, buồn nôn. Virus có thể truyền từ mẹ sang thai nhi, gây dị tật bẩm sinh như não úng thủy, giãn não thất, kích thước đầu nhỏ, thiểu sản tiểu não, dị tật vỏ não, tổn thương mô não, mất thị lực. Trong trường hợp ít gặp, LCMV có thể gây phù thai.
Bác sĩ Hưng khuyến cáo các mẹ bầu nên hạn chế tiếp xúc gần với thú cưng. Nếu gia đình có nuôi chó mèo, chim cảnh… nên kiểm tra sức khỏe định kỳ cho vật nuôi tại cơ sở thú y, tiêm phòng đầy đủ các loại vaccine và tẩy giun sán theo hướng dẫn. Thai phụ không dọn khay vệ sinh của mèo, hoặc nếu bắt buộc, cần đeo găng tay, khẩu trang, rửa tay kỹ với xà phòng sau khi dọn dẹp. Thức ăn cho thú cưng cũng cần được nấu chín, tránh cho ăn thịt sống để giảm nguy cơ lây nhiễm ký sinh trùng. Đồng thời, nên hạn chế để vật nuôi ngủ chung giường, liếm mặt hoặc tiếp xúc với vùng miệng, mũi.
Vệ sinh nhà cửa, chuồng nuôi, hút bụi, giặt chăn gối, rèm cửa thường xuyên để loại bỏ lông, vảy da, vi khuẩn tích tụ trong không khí. Hạn chế cho vật nuôi ra ngoài, tiếp xúc với động vật hoang dã. Nếu có biểu hiện bất thường như sốt, nổi hạch, phát ban sau khi tiếp xúc với thú cưng, thai phụ cần đến cơ sở y tế để được xét nghiệm.
Trịnh Mai
| Độc giả đặt câu hỏi về sản phụ khoa tại đây để bác sĩ giải đáp |